Osho
- Từ Bi: Việc Nở Hoa Tối Thượng Của Tình Yêu
Chương
8: Trái tim và tâm trí
Cố gắng và
giúp đỡ người khác mang ý nghĩa gì? Thường thì điều đó dường như giống việc cố
gắng thay đổi họ hơn là kính trọng và yêu mến họ một cách vô điều kiện. Thầy có
thể nói về điều này được không?
Có khác biệt
bao la, và có ý nghĩa vô cùng, giữa cố gắng thay đổi người khác và giúp đỡ người
đó. Khi bạn giúp đỡ ai đó bạn giúp người đó là chính bản thân người đó; khi bạn
cố gắng thay đổi ai đó bạn cố gắng thay đổi người đó theo ý tưởng của bạn. Khi
bạn cố gắng thay đổi ai đó bạn cố gắng làm người đó thành bản sao. Bạn không
quan tâm tới người này; bạn có ý thức hệ nào đó, ý tưởng cố định, lí tưởng, và
bạn cố gắng thay đổi người này theo lí tưởng. Lí tưởng là quan trọng hơn, con
người thực là không quan trọng chút nào.
Thực tế, việc
cố gắng thay đổi người khác theo lí tưởng nào đó là bạo hành. Nó là gây hấn, nó
là nỗ lực phá huỷ người khác. Nó không phải là tình yêu, nó không phải là từ
bi. Từ bi bao giờ cũng cho phép người khác là bản thân người đó. Từ bi không có
ý thức hệ, từ bi chỉ là bầu khí hậu. Nó không cho bạn chiều hướng, nó chỉ cho bạn
năng lượng. Thế rồi bạn chuyển động, Thế rồi hạt mầm của bạn phải đâm chồi theo
bản tính riêng của nó. Không ai ép buộc cái gì lên bạn.
Khi tôi nói,
"Đi và giúp người khác," tôi ngụ ý giúp đỡ họ là bản thân họ. Khi tôi
nói thế giới là phi tôn giáo bởi vì có quá nhiều người thuyết giảng, tôi ngụ ý
rằng quá nhiều người đang cố gắng thay đổi, chuyển đổi, biến đổi người khác
theo ý thức hệ riêng của họ. Ý tưởng không nên quan trọng hơn con người. Thậm
chí toàn thể nhân loại cũng không quan trọng hơn một con người. Nhân loại là ý
tưởng; con người là thực tại.
Quên nhân loại
đi, nhớ tới con người - người thực, cụ thể, đang đập rộn ràng, đang sống động.
Rất dễ hi sinh con người cho nhân loại. Rất dễ hi sinh con người cho Hồi giáo,
Ki tô giáo, Hindu giáo; rất dễ hi sinh họ cho ý tưởng của Christ, Phật. Giúp đỡ,
nhưng đừng hi sinh. Bạn là ai mà hi sinh bất kì ai? Từng cá nhân đều là mục
đích riêng của người đó. Đừng dùng người đó như phương tiện.
Đó là nghĩa
khi Jesus nói, "Sabbath được làm cho con người, con người không được làm
cho Sabbath." Mọi thứ đều được làm cho con người; con người có giá trị tối
cao. Ngay cả ý tưởng về Thượng đế cũng là vì con người; con người không vì ý tưởng
về Thượng đế. Hi sinh mọi thứ cho con người và đừng hi sinh con người cho bất
kì cái gì dù nó là gì. Thế thì bạn giúp đỡ.
Nếu bạn bắt đầu
hi sinh con người, thế thì bạn không giúp đỡ đâu. Bạn đang phá huỷ, bạn đang
làm què quặt người khác. Bạn bạo hành, bạn là kẻ tội phạm. Cho nên tất cả các
cái gọi là thầy tôn giáo, người cố gắng thay đổi người khác đều là tội phạm.
Người ta chỉ có thể yêu, giúp đỡ, sẵn sàng cho vô điều kiện.
Chia sẻ bản
thể của bạn, nhưng để cho người khác đi tới định mệnh riêng của người đó. Định
mệnh đó là không biết; chẳng ai biết cái gì sẽ nở hoa. Đừng cho hình mẫu, bằng
không hoa sẽ bị nghiền nát. Và nhớ rằng riêng từng con người là duy nhất. Chưa
bao giờ có một người như thế trước đây và sẽ không bao giờ có lại lần nữa. Sự tồn
tại chưa bao giờ lặp lại, nó là không lặp lại. Nó cứ phát minh mãi.
Nếu bạn cố gắng
làm một người giống như Jesus, bạn sẽ mang tính phá huỷ. Jesus không bao giờ có
thể được lặp lại. Và cũng không có nhu cầu! Một người là đẹp, nhiều người sẽ
đâm chán. Đừng cố gắng làm một người thành phật. Cứ để người đó trở thành bản
thân người đó; đó là phật tính của người đó. Và bạn không biết và người đó cũng
không biết người đó đang mang gì bên trong người đó. Duy nhất tương lai mới chỉ
ra nó là gì. Không chỉ bạn sẽ ngạc nhiên đâu; bản thân người đó cũng sẽ ngạc
nhiên khi hoa người đó nở ra. Mọi người đều đang mang bông hoa của tiềm năng và
quyền năng vô hạn, của khả năng vô hạn.
Giúp đỡ, cho
năng lượng, tình yêu. Chấp nhận người khác và cho người đó cảm giác rằng người
đó được đón chào. Đừng cho người đó cảm giác mặc cảm, đừng cho người đó ý tưởng
rằng người đó bị kết án. Tất cả những người đang cố thay đổi người đó đều cho
người đó cảm giác mặc cảm, và mặc cảm là chất độc.
Khi ai đó
nói, "Hãy giống như Jesus!" người đó đã phủ nhận bạn như bạn đang vậy.
Bất kì khi nào ai đó nói hãy giống như ai đó khác, bạn là không được chấp nhận.
Bạn không được đón chào, bạn giống như kẻ xâm nhập. Chừng nào bạn còn chưa trở
thành ai đó khác, bạn sẽ không được yêu. Đây là kiểu tình yêu gì vậy, cái phá
huỷ bạn, và chỉ yêu khi bạn trở thành giả, không đích thực?
Bạn có thể, một
cách đích thực, chỉ là bản thân mình. Tất cả những cái khác sẽ là giả, tất cả
những cái khác sẽ chỉ là mặt nạ, nhân cách, nhưng không phải là bản chất của bạn.
Bạn có thể trang điểm cho bản thân mình bằng nhân cách của Phật, nhưng nó sẽ
không bao giờ chạm tới trái tim bạn. Nó sẽ không bao giờ có quan hệ với bạn, nó
sẽ không được nối với bạn. Nó sẽ chỉ là ở bề ngoài. Khuôn mặt, nhưng không bao
giờ là khuôn mặt bạn.
Cho nên bất
kì ai đang cố gắng làm cho bạn thành ai đó khác và nói, "Tôi sẽ yêu bạn nếu
bạn trở thành giống Phật, giống Christ..." người đó không yêu bạn đâu. Người
đó có thể trong tình yêu với Christ, nhưng người đó ghét bạn. Và tình yêu của
người đó với Christ cũng không thể là rất sâu được, bởi vì nếu người đó thực sự
yêu Jesus, người đó sẽ hiểu tính duy nhất tuyệt đối của mọi cá nhân.
Tình yêu là
hiểu biết sâu sắc. Nếu bạn đã yêu một người, bạn đã làm bật ra phẩm chất khác về
tầm nhìn bên trong bạn. Bây giờ bạn có thể thấy với sự sáng tỏ. Nếu bạn đã yêu
Jesus, thế thì bất kì ai đến trước bạn, bạn sẽ thấy thực tại của người này, của
con người cụ thể này, của tiềm năng này ở đây và bây giờ. Và bạn sẽ yêu người
này, bạn sẽ giúp người này trở thành bất kì cái gì người đó có thể trở thành. Bạn
sẽ không mong đợi điều gì khác cả. Tất cả mọi mong đợi đều kết án, tất cả mọi
mong đợi đều là phủ nhận, tất cả mọi mong đợi đều là bác bỏ. Bạn sẽ đơn giản
cho tình yêu của mình - chẳng vì phần thưởng, chẳng vì kết quả gì. Bạn sẽ đơn
giản giúp đỡ, không có tương lai trong tâm trí.
Khi tình yêu
tuôn chảy không có tương lai nào, nó là năng lượng vô cùng. Khi tình yêu tuôn
chảy không có động cơ nào, nó giúp đỡ, và không cái gì giúp đỡ được giống như
nó. Một khi bạn cảm thấy rằng cho dù một người chấp nhận bạn như bạn vậy, bạn cảm
thấy được định tâm. Bạn không phải là không được đón chào trong sự tồn tại này.
Ít nhất một con người chấp nhận bạn một cách vô điều kiện. Điều đó cho bạn tiếp
đất, định tâm; điều đó cho bạn cảm giác rằng bạn ở nhà. Khi bạn ở xa khỏi bản
thân mình, bạn ở xa khỏi sự tồn tại, xa khỏi nhà bạn. Khoảnh cách giữa bạn và bản
thân mình là khoảng cách giữa giữa bạn và nhà bạn, và không có khoảng cách
khác. Cho nên bất kì ai nói, "Trở thành ai đó khác," họ đều đẩy bạn
xa khỏi nhà bạn. Bạn sẽ trở thành giả, bạn sẽ đeo mặt nạ. Bạn sẽ có nhân cách,
tính cách, và cả nghìn thứ khác, nhưng bạn sẽ không có linh hồn; bạn sẽ không
có điều bản chất. Bạn sẽ không là nhận biết, bạn sẽ là lừa dối: hiện tượng giả,
không đích thực.
Cho nên khi
tôi nói giúp đỡ, tôi đang nói tạo ra bầu khí hậu quanh mọi người. Bất kì khi
nào bạn đi, mang theo bầu khí hậu của tình yêu và từ bi, và giúp người khác là
bản thân người đó.
Đó là điều
khó nhất trên thế giới này - giúp người khác là bản thân người đó - bởi vì điều
đó chống lại bản ngã của bạn. Bản ngã của bạn muốn làm ra những kẻ bắt chước mọi
người. Bạn muốn mọi người bắt chước bạn; bạn muốn trở thành nguyên mẫu và làm
cho mọi người theo bạn. Thế thì bản ngã của bạn sẽ rất, rất được thoả mãn. Bạn
sẽ nghĩ về bản thân mình như bản kế hoạch tổng thể còn mọi người chỉ phải đi
theo bạn. Bạn trở thành trung tâm và mọi người trở thành giả.
Không, bản
ngã sẽ không thích ý tưởng này. Nó muốn thay đổi người khác tương ứng với bạn.
Nhưng bạn là ai để thay đổi bất kì ai? Đừng nhận trách nhiệm đó. Điều đó là
nguy hiểm; điều đó là cách Adolf Hitler được sinh ra. Họ nhận trách nhiệm thay
đổi toàn thế giới theo bản thân họ.
Có nhiều khác
biệt trên bề mặt giữa một Mahatma Gandhi và một Adolf Hitler. Nhưng sâu bên dưới
không có khác biệt chút nào, bởi vì cả hai đều có ý tưởng thay đổi thế giới
tương ứng với bản thân họ. Người này có thể dùng phương pháp bạo hành, người
kia có thể dùng phương pháp bất bạo hành, nhưng cả hai đều dùng các phương pháp
để thay đổi người khác tương ứng theo bản thân họ. Người này có thể dùng lưỡi
lê, người kia đe doạ bạn rằng "Tôi sẽ cứ nhịn ăn dài nếu ông không theo
tôi." Người này có thể đe doạ giết bạn và người kia có thể đe doạ rằng người
đó sẽ tự giết mình nếu bạn không theo người đó, nhưng cả hai đều dùng vũ lực. Cả
hai đều đang tạo ra những tình huống trong đó bạn có thể bị ép buộc là cái gì
đó mà bạn không muốn là, cái bạn chưa bao giờ muốn là. Họ cả hai đều là các
chính khách. Hitler chẳng yêu gì bạn, mà Gandhi cũng chẳng yêu gì bạn. Gandhi
nói về tình yêu, nhưng ông ấy không yêu. Ông ấy không thể yêu được, bởi vì
chính ý tưởng này - ý tưởng về bạn phải thế nào - tạo ra rắc rối.
Chỉ có một
cách yêu mọi người và đó là yêu họ như họ vậy. Và đây là cái đẹp: rằng khi bạn
yêu họ như họ vậy, họ thay đổi. Không tương ứng theo bạn - họ thay đổi tương ứng
theo thực tại riêng của họ. Khi bạn yêu họ, họ được biến đổi. Không bị chuyển đổi
- mà được biến đổi. Họ trở thành mới, họ đạt tới những chiều cao mới của bản thể.
Nhưng điều đó xảy ra trong bản thể họ, và nó xảy ra tương ứng theo bản tính của
họ.
Giúp mọi người
được tự nhiên, giúp mọi người được tự do, giúp mọi người là chính bản thân họ,
và đừng bao giờ cố gắng ép buộc bất kì ai, xô đẩy và lôi kéo và thao túng. Đó
là những cách thức của bản ngã. Và đó là điều tất cả chính trị là gì.
Khi nào việc
chăm sóc người khác trở thành việc can thiệp vào cuộc sống của họ?
Khoảnh khắc ý
thức hệ bước vào, chăm sóc trở thành can thiệp. Tình yêu biến thành cay đắng,
trở thành gần như một loại hận thù, và việc bảo vệ của bạn trở thành nhà tù. Ý
thức hệ tạo ra khác biệt.
Chẳng hạn, nếu
bạn là mẹ, hãy chăm nom đứa con. Đứa con cần bạn, không thể sống được nếu thiếu
bạn. Bạn là điều phải có. Nó cần thức ăn, nó cần tình yêu, nó cần chăm sóc -
nhưng nó không cần ý thức hệ của bạn. Nó không cần các lí tưởng của bạn. Nó
không cần Ki tô giáo của bạn, Hindu giáo của bạn, Hồi giáo của bạn, Phật giáo của
bạn. Nó không cần kinh sách của bạn, nó không cần đức tin của bạn. Nó không cần
lí tưởng của bạn về nó phải thế nào. Chỉ cần tránh ý thức hệ, lí tưởng, mục
đích, đích - và thế thì chăm sóc là đẹp, thế thì chăm sóc là hồn nhiên. Bằng
không chăm sóc là tinh ranh.
Khi không có
ý thức hệ trong việc chăm sóc của bạn - bạn không muốn làm con mình thành người
Ki tô giáo, bạn không muốn làm con mình thành thế này thế nọ, cộng sản hay phát
xít, bạn không muốn con mình trở thành doanh nhân hay bác sĩ hay kĩ sư... Bạn
không có ý tưởng nào cho con bạn. Bạn nói, "Mẹ sẽ yêu, và khi con lớn, con
hãy chọn. Là bất kì cái gì tự nhiên cho con để hiện hữu. Dù con là bất kì cái
gì, mẹ cũng ban phúc lành và dù con quyết định là bất kì cái gì, từ phía mẹ con
đều được chấp nhận và đón chào. Không phải chỉ khi con trở thành tổng thống của
đất nước thì mẹ mới yêu con và nếu con trở thành chỉ là thợ mộc thế thì sẽ
không có tình yêu và mẹ sẽ bị xấu hổ vì con. Không phải là chỉ khi con đem huy
chương vàng từ trường đại học về con mới được đón chào, và nếu con quay về bị
thất bại mẹ sẽ bị xấu hổ vì con. Không phải là chỉ khi con là người tốt, đức hạnh,
đạo đức, thế này thế nọ, con mới là con của mẹ và ngược lại mẹ sẽ không có quan
hệ gì với con, con không có quan hệ gì với mẹ."
Khoảnh khắc bạn
đem bất kì ý tưởng nào vào, bạn đem chất độc vào trong mối quan hệ. Chăm sóc là
đẹp, nhưng khi chăm sóc có ý tưởng nào đó đằng sau nó, thế thì nó là tinh ranh.
Thế thì nó là mặc cả, thế thì nó có điều kiện. Và tất cả tình yêu của chúng ta
đều tinh ranh; do đó mới có khổ sở này trên thế giới, địa ngục này. Không phải
là không có chăm sóc đâu - chăm sóc có đó, nhưng với quá nhiều tinh ranh. Mẹ
chăm sóc, bố chăm sóc, chồng chăm sóc, vợ chăm sóc, anh, chị - mọi người đều
chăm sóc, tôi không nói rằng không ai chăm sóc. Mọi người đều chăm sóc nhiều thế,
nhưng dầu vậy thế giới vẫn là địa ngục. Cái gì đó sai rồi, cái gì đó về nền tảng
sai rồi.
Cái gì là cái
sai nền tảng đó? Mọi sự đi sai ở chỗ nào? Chăm sóc có điều kiện trong nó:
"Làm cái này! Là cái nọ!" Bạn đã bao giờ yêu người nào mà không có điều
kiện không? Bạn đã bao giờ yêu người nào như người đó vậy không? Bạn không muốn
cải thiện họ, bạn không muốn thay đổi họ; chấp nhận của bạn là toàn bộ, hoàn
toàn - thế thì bạn biết chăm sóc là gì. Bạn sẽ được thoả mãn qua việc chăm sóc
đó, và người khác sẽ được giúp đỡ vô cùng.
Và nhớ, nếu
chăm sóc của bạn không có kinh doanh trong nó, không tham vọng trong nó, thì
người bạn chăm sóc tới sẽ yêu bạn mãi mãi. Nhưng nếu chăm sóc của bạn có ý tưởng
nào đó trong đó, thế thì người bạn chăm sóc sẽ không bao giờ có khả năng tha thứ
cho bạn. Đó là lí do tại sao trẻ con không có khả năng tha thứ cho cha mẹ
chúng. Đi và hỏi các nhà tâm lí, các nhà phân tâm - gần như tất cả các trường hợp
đi tới họ đều là những người có cha mẹ chăm sóc quá nhiều khi họ còn là trẻ
con. Và việc chăm sóc của họ lại giống như kinh doanh; nó lạnh lùng, nó được
tính toán. Họ muốn một số trong các tham vọng của họ được hoàn thành qua đứa
con.
Tình yêu phải
là món quà tự do. Khoảnh khắc có nhãn giá gắn lên nó, nó không còn là tình yêu
nữa.
Xem tiếp Chương 9 – Quay về Mục lục
EmoticonEmoticon