Osho - Hạnh phúc tại tâm
Chương 9. Sống trong an lạc
Vui
thay ta sống trong tình yêu, sống giữa những gì người đời ghét bỏ
Vui
thay ta sống trong an vui, khỏe mạnh ngay cả giữa những ưu phiền
Vui
thay ta sống trong hòa bình, sống giữa những hận thù
Vui
thay ta sống không chiếm hữu, sống như bậc hiền nhân
Người
chiến thắng sẽ gieo mầm thù hận, bởi khiến kẻ thua trận đau khổ
Hãy
từ bỏ chiến thắng và thất bại, hãy tìm lấy niềm an lạc.
Đó
là những lời dạy của Đức Thích Ca. Ngài là một trong những người sống trong
niềm vui vĩnh cửu. Đoạn kinh này sẽ giúp chúng ta thấu hiểu về cõi an lạc mênh
mang của sự thức tỉnh:
Vui
thay ta sống trong tình yêu, sống giữa những gì người đời ghét bỏ.
Niềm
an lạc là trọng tâm của những câu thơ này. Niềm an lạc không phải là hạnh phúc
nhất thời, bởi vì hạnh phúc ấy luôn trộn lẫn với bất hạnh. Chúng ta không thể
tìm cái hạnh phúc thuần túy bởi nó luôn bị vấy bẩn. Nó luôn có cái bóng của nỗi
khổ theo sau. Bởi lẽ, ngày luôn đi cùng đêm, hạnh phúc đi cùng bất hạnh.
Vậy
niềm an lạc là gì? Đó là một mệnh đề siêu nghiệm. Người sống an lạc không hạnh
phúc, cũng không bất hạnh, nhưng hoàn toàn yên lành, thanh thản, và tuyệt đối
cân bằng. Tâm hồn yên tĩnh đó dường như ngân lên thành lời hát.
Niềm
an lạc là mãi mãi, hạnh phúc mà chúng ta thường nói đến chỉ là tạm thời. Hạnh
phúc được tạo ra từ những yếu tố bên ngoài, bởi vì nhận từ bên ngoài nên nó có
tính chất phụ thuộc. Bất kỳ sự phụ thuộc nào cũng đáng sợ, bất kỳ sự phụ thuộc
nào cũng là nô lệ. Niềm an lạc đến từ bên trong, nó không can hệ đến bên ngoài.
Nó không được tạo ra bởi người khác, nó không được tạo ra bởi vạn vật. Niềm an
lạc dâng lên tự nhiên từ trong năng lượng của chính chúng ta.
Nếu
năng lượng bị trì trệ, chúng ta sẽ không có niềm vui. Nếu năng lượng của chúng
ta như một dòng thác, hẳn ta sẽ có niềm vui mãnh liệt không cần lý do; ta chỉ
cảm thấy nhanh nhẹn hơn, năng động hơn, dạt dào sức sống hơn. Tâm hồn ta trỗi
dậy một khúc ca ngọt ngào.
Niềm
vui đến bất ngờ mà chúng ta không thể tìm ra một nguyên nhân nào. Đó là một sự
trải nghiệm huyền bí nhất trong cuộc sống: một điều gì đó không có lý do, vượt
ra ngoài vòng nhân quả. Niềm vui đó không cần sự tác động bởi vì nó là bản thể
bên trong của chính bạn, bạn sinh ra cùng với nó. Nó là toàn bộ dòng chảy của
bạn.
Chuyển
động tức là chảy về đại dương. Đó là niềm an lạc vĩnh cửu, là vũ điệu của dòng
sông khi tìm về đại dương, gặp người thân yêu nhất của mình.
Khi
cuộc sống trở thành một ao tù trì trệ tức là chúng ta đang chết: không chuyển
động đến bất cứ nơi đâu, không đại dương, không hy vọng. Nhưng khi nào chúng ta
bắt đầu tuôn chảy, đại dương sẽ hiện ra mọi lúc, mọi ngả và dòng sông trào dâng
vũ điệu của nó, trạng thái viên mãn sẽ tràn trề trong ta.
Ý
thức của bạn là một dòng sông. Đức Phật gọi đó là một thể liên tục. Đó là một
dòng chảy vĩnh viễn. Đức Phật không bao giờ suy nghĩ về bạn và sự tồn tại của
bạn như một vật tĩnh tại. Dưới mắt của Người, từ “tồn tại” là không đúng. Theo
Người, sự tồn tại không gì khác là sự trở thành. Người từ chối sự tồn tại,
người chấp nhận sự trở thành – bởi vì sự tồn tại cho bạn một ý tưởng về điều gì
đó bất động ở bên trong, giống một tảng đá. Sự trở thành cho bạn một ý tưởng
hoàn toàn khác. Nó giống như một dòng sông, giống một đóa sen đang hé mở, giống
ánh nắng mặt trời đang tỏa sáng. Sự trở thành là một quá trình. Nó diễn ra liên
tục. Bạn không đứng im mãi một chỗ như tảng đá, bạn đang trưởng thành.
Đức
Phật thay đổi tất cả những gì thuộc về siêu hình học: Người thay sự sống bằng
sự trở thành, Người thay vật thể bằng quá trình, Người thay danh từ thành động
từ.
Sống
trong an lạc… Hãy sống trong tận cùng bản thể của chính bạn, bất kể bạn là ai.
Đừng cố gắng gò ép bản thân mình làm theo ý muốn của người khác. Chỉ khi sống
đúng theo tiếng gọi bản thể, niềm hân hoan trong ta sẽ bừng nở, tuôn trào. Khi
cái cây được chăm sóc kỹ, tưới nước, quan tâm, nó sẽ ra hoa mỗi ngày. Xuân đến,
hoa cỏ khoe sắc rực rỡ. Con người cũng vậy. Hãy quan tâm chăm sóc bản thân. Hãy
tìm một mảnh đất tốt vun trồng sự sống của bạn, hãy tìm một khí hậu ôn hòa và
bắt đầu hành trình đi sâu vào nội tâm mình.
Đừng
thăm dò thế giới, hãy thăm dò chính bản thân bạn. Bởi vì khi thăm dò thế giới,
bạn sở hữu được nhiều thứ, nhưng bạn không làm chủ được nó. Khi chúng ta thăm
dò chính mình, ta có thể chẳng sở hữu gì nhiều nhưng điều chắc chắn ta sẽ làm
chủ thế giới của riêng mình. Trở thành ông chủ của bản thân mình tốt hơn là ông
chủ của cả thế giới.
Một
người sống trong niềm vui tự nhiên, họ sẽ sống trong tình yêu thương. Tình yêu
thương là hương thơm của đóa hoa vui sống. Bên ngoài niềm vui sống này, sẽ không
có tình yêu. Nó rất dồi dào, nó sẽ không thể chứa đựng hết. Nếu bạn cố hà tiện
với nó, bạn sẽ chịu khổ sở. Niềm vui quá nhiều nếu bạn không chia sẻ nó, nó sẽ
trở thành nỗi đau khổ.
Niềm
an lạc cần được chia sẻ, bởi vì chia sẻ giúp bạn bày tỏ tâm tư, bởi vì chia sẻ
giúp bạn tìm thấy một nguồn năng lượng mới, mở cửa vào bên trong tâm hồn chúng
ta, khơi nguồn cho một dòng chảy mới, một mùa xuân mới sẽ bừng nở. Sự chia sẻ
này là niềm vui của tình yêu thương.
Vì
thế, có một điều cần nhớ: Bạn không thể thương yêu trừ khi trong bạn đang chứa
đựng một niềm vui sống.
Rất
nhiều người muốn yêu thương nhưng lại không biết bất cứ điều gì về niềm vui
sống ấy. Khi đó tình yêu của họ trống rỗng, vô nghĩa. Khi đó tình yêu của họ
mang sự thất vọng, đau khổ, phiền não, nó tạo nên địa ngục. Bạn không có gì để
cho đi, bạn là ăn mày của chính bạn. Đầu tiên, bạn cần trở thành một vị hoàng
đế, tinh thần vui sống sẽ giúp bạn trở thành một vị hoàng đế.
Khi
niềm vui được chia sẻ, khi những bí mật không còn là bí mật, chúng bay đi trong
gió, trong mưa, trong ánh mặt trời, khi sự huy hoàng bị giam cầm này được giải
phóng, khi điều bí ẩn của bạn được mở ngỏ, khi nó ngân vang quanh bạn, đập rộn
ràng xung quanh bạn – khi nó nằm trong hơi thở của bạn, trong nhịp đập con tim
của bạn – khi ấy, bạn có thể yêu. Khi ấy, bạn chạm vào đám bụi và đám bụi biến
thành thiên thần. Khi ấy, những gì bạn chạm đến đều trở thành vàng. Những viên
đá cuội nằm trong tay bạn sẽ biến thành kim cương ngọc báu.
Một
người vui sống bình an sẽ trở thành suối nguồn tạo nên sự chuyển động cho nhiều
người xung quanh.
Ngọn
lửa của người đó được thắp sáng lên, soi chiếu tâm hồn nhiều người khác. Những
ngọn lửa còn tối tăm, khi đến gần những người cháy rực niềm hân hoan, chúng
cũng sẽ bừng sáng. Khi bạn đến gần hơn, ngọn lửa sẽ truyền vào bạn và bạn sẽ
không còn giống trước nữa.
Tình
yêu thương chỉ có thể có khi ngọn lửa của bạn được thắp sáng. Nếu không, bạn
chỉ là một khối đen – và bạn sẽ giả bộ thắp sáng người khác? Tình yêu là ánh
sáng, lòng căm ghét là bóng tối. Bên trong tăm tối làm sao ta có thể truyền lửa
cho người khác? Bạn sẽ nhân thêm bóng tối cho người khác, bạn sẽ khiến cho họ
thêm khốn khổ.
Đừng
cố làm điều đó, bởi vì điều đó là không thể, nó không tuân theo bản chất của sự
vật. Nó không thể xảy ra.
Quan
trọng hơn hết, hãy lấp đầy tâm hồn ta bằng niềm vui sống.
Hãy
sống trong niềm vui, trong tình yêu, sống giữa những điều người ta ghét bỏ. Và
đừng đặt câu hỏi trước những gì người khác làm với bạn. Bạn hãy yêu cả những
người ghét bạn. Bạn có thể sống trong tình thương và niềm vui giữa những kẻ
địch của bạn. Đừng đặt câu hỏi về tình cảm mà người ta dành cho bạn. Tình yêu
đích thực là yêu thương chính kẻ thù của ta. Ngay bây giờ, thậm chí việc yêu
thương những người thân của ta cũng khó nếu chúng ta không biết thế nào là vui
sống bình an. Nhưng khi hiểu biết hạnh phúc viên mãn, điều kỳ diệu sẽ xảy ra,
ấy là phép màu. Khi đó ta có thể yêu thương kẻ thù của mình.
Khi
đó, ta sẽ không còn tự hỏi yêu hay không yêu một người nào nữa, bởi vì ta đã
trở thành tình yêu.
Trong
kinh Koran, tôi đọc thấy câu này: “Lòng căm ghét là con quỷ”. Rabiya – một
người phụ nữ huyền thoại của đạo Hồi – đã xóa bỏ vài dòng trong quyển kinh
Koran của cô. Hassan, một nhân vật huyền thoại khác, sống cùng Rabiya, thấy cô
làm điều đó. Anh nói: “Cô đang làm gì thế? Kinh Koran không thể bị sửa chữa –
đó là sự báng bổ. Cô không thể cắt bất cứ câu nào trong kinh Koran, nó đã hoàn
thiện. Không thể có bất kỳ sự thay đổi nào. Cô đang làm cái gì thế?”.
Rabiya
nói: “Hassan! Tôi phải làm điều này! Tôi không hề nghi ngờ kinh Koran. Từ khi
tôi biết Thượng Đế, tôi không còn lòng căm ghét. Nó không phải là con quỷ, đơn
giản là tôi không thể căm ghét ai. Thậm chí, nếu con quỷ đến trước mặt tôi, tôi
sẽ yêu nó, bởi vì tôi chỉ có tình yêu, tôi không thể căm ghét – sự căm ghét đã
biến mất. Nếu một người tràn đầy năng lượng của ánh sáng, họ chỉ trao tặng bạn
ánh sáng, bất kể bạn là bạn hữu hay kẻ thù của anh ta.
Trước
đây tôi có thể mang bóng tối quẳng lên con quỷ.
Giờ
thì không còn nữa, tôi đã hóa thành ánh sáng. Ánh sáng của tôi có thể soi chiếu
lên con quỷ cũng chan hòa như lên Thượng Đế. Bây giờ, theo tôi, không còn
Thượng Đế và cũng không còn con quỷ. Tôi thậm chí không thể phân biệt được. Tất
cả những gì của tôi là trao đi tình yêu thương, ngoài ra không có gì nữa.
Tôi
không sửa kinh Koran – tôi là ai mà dám làm việc ấy? Nhưng câu này không còn
đúng với tôi nữa. Và đây là bản chép lại của tôi, tôi không sửa chữa cuốn Koran
của bất cứ người nào. Tôi có quyền sửa bản chép lại của tôi theo ý mình. Tôi đã
vấp phải câu này khi đọc nó. Tôi không thể nào làm ngơ, vì thế tôi phải loại nó
ra”.
Một
người tràn đầy niềm an lạc và tình yêu thương sẽ không thể làm khác hơn. Tình
yêu thương giản dị như hơi thở. Bạn sẽ ngừng thở nếu có một kẻ thù đến tìm gặp
bạn chăng? Bạn sẽ hỏi: “Tôi sẽ thở thế nào khi đứng trước kẻ thù?”. Bạn sẽ hỏi:
“Tôi sẽ thở như thế nào bởi vì kẻ địch vẫn thở và không khí vẫn đi qua phổi của
hắn, rồi đi vào tôi? Tôi không thể thở”. Bạn sẽ cảm thấy ngột ngạt, bạn sẽ
chết. Bạn sẽ tự tử hay trở nên mê muội.
Sống
trong an lạc, từng khoảnh khắc ta hiện hữu trên cuộc đời đều khởi nguồn từ yêu
thương – điều này cũng tự nhiên như sự thở vậy. Tình yêu dạt dào vẫn không
ngừng ấp ủ trong từng nhịp thở của tâm hồn.
Dưới
ánh sáng này bạn có thể hiểu được câu nói của Chúa Jesus: “Hãy yêu kẻ thù của
con như bản thân con”.
Nếu
bạn hỏi Đức Phật, người sẽ nói: Không cần phải làm một điều tương tự như thế,
bởi vì bạn không thể làm khác đi. Bạn phải sống trong tình yêu thương. Sự thật
là bạn đang yêu thương. Bạn là người của yêu thương. Tình yêu hân hoan tràn
ngập tất cả những nơi bạn hiện hữu – trong một đóa hoa, một bụi gai, trong đêm
khuya, trong trưa nắng, trong vùng ngoại ô nghèo khổ. Tình yêu thương của bạn
là bất tận. Dù chúng ta có chấp nhận điều đó hay không nhưng chắc rằng ta không
thể sống hận thù – đúng như bản chất thuần túy tốt đẹp bên trong của chúng ta.
Vui
thay ta sống trong an vui, khỏe mạnh ngay cả giữa những ưu phiền.
Theo
Đức Phật, sức khỏe nghĩa là sự trọn vẹn. Một người chữa lành bệnh là một người
có sức khỏe, một người chữa lành bệnh là một người hoàn thiện. Sức khỏe, theo
Đức Phật, không có nghĩa như bình thường hay một định nghĩa như trong y khoa, ý
của Người không phải là thuốc uống, mà là một sự suy ngẫm – mặc dầu bạn sẽ ngạc
nhiên khi biết rằng từ “suy ngẫm” và từ “thuốc uống” xuất phát từ một gốc.
Thuốc uống chữa bệnh về thể xác, còn suy ngẫm giúp chữa bệnh tinh thần. Cả hai
đều là quy trình chữa bệnh, cả hai đều mang lại sức khỏe.
Nhưng
Đức Phật không nói về sức khỏe của cơ thể chúng ta, Người nói về sức khỏe tâm
hồn của bạn. Đó là tất cả, đó là toàn thể không chắp vá, không rời rạc, không
thể chia nhỏ được.
Bạn
nên biết rằng con người không phải là một khối thuần nhất, con người là tập hợp
nhiều mảnh nhỏ mỏng mảnh, rời rạc được đan ghép với nhau theo một cách nào đó.
Bất cứ lúc nào, cái tập hợp kia cũng có thể vỡ tan thành từng mảnh vụn. Tất cả
họ đều là những cậu bé “quả trứng”, là cái bọc của nhiều thứ. Một nỗi hiểm
nguy, một hoàn cảnh sống mới, một tình trạng bấp bênh… tất cả đều có thể nhấn chìm
chúng ta. Vợ của bạn qua đời, bạn bị phá sản hay bạn thất nghiệp, bất kỳ sự
việc nhỏ nào cũng có thể là “giọt nước làm tràn ly”.
Sự
khác biệt chỉ là mức độ. Có người sôi sục ở 98 độ, có người ở 99 độ, có người ở
99,9 độ, sự khác nhau chỉ là ở điểm giới hạn và bất kỳ sự cố nhỏ nhặt nào cũng
có thể phá vỡ sự cân bằng tạm thời bên trong mỗi chúng ta. Bạn có thể điên
cuồng mất trí bất cứ lúc nào, bởi bên trong bạn là một khối xô bồ. Quá nhiều
mong muốn, quá nhiều giấc mơ, và quá nhiều con người sống trong bạn.
Nếu
bạn quan sát thật kỹ, bạn cũng sẽ không tìm thấy con người bên trong cho dù
diện mạo bên ngoài có thay đổi theo từng phút. Bạn giống một cái chợ nơi có
nhiều người đến và đi, nơi có quá nhiều tiếng ồn, và không có điều gì có thể
tạo nên cảm xúc. Bạn trở thành kho tích lũy những thứ hỗn độn đó.
Tuổi
thơ của bạn gần gũi với tâm Phật. Khi bạn càng lớn tuổi, bạn sẽ càng bị phiền
não, điên đảo. Khi bạn già đi, bạn ngày càng xa cách Đức Phật. Đây là một
chuyện kỳ lạ, nhưng sự thật là vậy. Đáng lẽ ra, con đường trưởng thành của mỗi
người sẽ hướng họ đến gần Đức Phật nhưng dường như con người đã đi theo hướng
ngược lại.
Đức
Phật nói: Vui thay ta sống trong an vui, khỏe mạnh ngay cả giữa những ưu phiền.
Hãy
ghi nhớ câu kinh này, nó rất quan trọng – bởi những tín đồ Thiên Chúa giáo đã
tiếp cận cuộc sống theo một hướng ngược lại. Họ nói: Khi có nhiều nỗi khổ trên
thế gian này, làm sao bạn có thể sống vui sướng? Họ nói: Có người vẫn đang chết
đói vì nghèo khổ. Còn biết bao nhiêu người đang sống trong cảnh ốm đau bệnh
tật, màn trời chiếu đất.
Làm
sao ta có thể dạy những người nghèo khổ nhảy múa và vui sướng chứ nói chi đến
việc dạy họ thiền định. Đó là sự ích kỷ tột bậc.
Hãy
ngẫm kỹ lại những lời Đức Phật đã dạy:
Vui
thay ta sống trong an vui, khỏe mạnh ngay cả giữa những ưu phiền.
Bạn
không thể thay đổi toàn bộ thế giới này. Cuộc đời chỉ dài bằng một gang tay, nó
sẽ trôi qua rất nhanh. Bạn không thể đặt ra điều kiện rằng: “Tôi chỉ vui vẻ khi
nào cả thế giới thay đổi và tất cả mọi người đều được hạnh phúc”. Điều này sẽ
không bao giờ xảy ra và nó không nằm trong khả năng của bạn. Nếu chỉ có một
cách khiến bạn hạnh phúc là mọi người hạnh phúc, thì bạn sẽ không bao giờ có
thể làm được điều đó. Đức Phật đã dạy một sự thật rất đơn giản. Người không
nói: “Hãy đừng giúp đỡ người khác”, mà Người nói rằng: “Nếu bản thân ta bị
bệnh, ta không thể giúp đỡ người khác”.
Bởi
vì bản thân bạn nghèo, nên bạn không thể giúp đỡ người nghèo, mặc dù họ sẽ tôn
thờ bạn, xem bạn như một vị thánh. Họ tôn thờ đức Mahatma Gandhi chỉ vì ông đã
cố gắng sống như một người nghèo. Nhưng sống như một người nghèo, bạn sẽ không
giúp được người nghèo. Nếu vị bác sĩ bị mắc bệnh khi chữa cho bệnh nhân, bạn
cũng gọi ông ta là bậc thánh ư? Bạn sẽ gọi ông ta là người ngớ ngẩn, bởi vì đây
là thời gian ông ta cần đầy đủ sức khỏe để có thể giúp đỡ người khác.
Lập
luận này có vẻ kỳ quặc, nhưng nó đã luân hồi qua biết bao thế kỷ: Rằng, nếu bạn
muốn giúp người nghèo, hãy sống như một người nghèo. Tất nhiên người nghèo sẽ
kính trọng và yêu mến bạn, nhưng điều đó chẳng giúp được gì cho họ, nó chỉ thỏa
mãn bản ngã của bạn. Bản ngã bạn được no đủ, nó chỉ tạo nên sự khổ sở cho bạn,
không phải niềm hân hoan.
Vui
thay ta sống trong sức khỏe, sống giữa những ưu phiền.
Vui
thay ta sống trong hòa bình, sống giữa những hận thù.
Đó
là cách duy nhất để giúp đỡ, cách duy nhất để sẻ chia với người khác. Chúng ta
đã từng sống ích kỷ, vậy thì hãy biến đổi bản thân mình trước. Chỉ khi nào sống
yên bình, mạnh khỏe, chúng ta mới có thể tạo nên nguồn lực nuôi dưỡng người
khác – những người bị đói khát về tinh thần.
Con
người thực ra không nghèo đói về vật chất. Không khó để có được sự giàu có về
vật chất: chỉ cần một chút khoa học, một chút kỹ thuật, con người sẽ có được
điều đó. Vấn đề cốt lõi là làm sao để có được sự giàu có về tinh thần.
Cảm
giác giàu có bên trong tâm hồn khiến chúng ta lần đầu tiên cảm thấy mình sâu
sắc hơn, tử tế hơn và có khả năng nhận thức được nguồn năng lượng tinh thần của
chính mình. Nhưng ý nghĩa của cuộc sống sẽ biến mất khi bạn chỉ chăm chút cho
sự giàu có vật chất bên ngoài, bỏ mặc sự nghèo nàn tinh thần. Bề ngoài của bạn
thì tràn đầy ánh sáng, còn bên trong lại là mảnh đất tâm hồn tối tăm.
Người
giàu có sẽ cảm thấy cảnh bần cùng của mình nhiều hơn người nghèo khổ, bởi vì
người nghèo khổ không có cảm giác về sự đối nghịch đó. Bên ngoài là bóng tối,
bên trong là bóng tối, người nghèo khổ biết rằng bóng tối chính là cuộc sống
của họ. Nhưng vì ánh sáng có mặt ở bên ngoài, người giàu sẽ khao khát một điều
mới lạ hơn: mong muốn tinh thần mình được tươi sáng. Khi ấy, người giàu thấy
rằng sự giàu có bên ngoài là có thể, vậy tại sao mình không thể giàu có bên
trong?
Vui
thay ta sống không chiếm hữu, sống như bậc hiền nhân.
Trong
niềm vui sống, chúng ta yêu cả thế giới này – yêu mặt trời, mặt trăng, ngôi
sao, bông hoa, bầu trời, quả đất. Hãy tận hưởng chứ đừng cố chiếm hữu. Người
chiếm hữu sẽ trở thành kẻ bị chiếm hữu bởi chính lòng ham muốn của anh ta. Đó
là lý do vì sao nhiều người giàu có trở nên khổ sở, họ sống như một người đói
khát. Họ có tất cả tiền bạc trên thế giới nhưng chẳng khác nào những kẻ hành
khất.
Vài
thập kỷ trước, có một người đàn ông giàu nhất thế giới tên là Nizam sống ở vùng
Hyderabad. Ông giàu đến mức không ai có thể ước lượng được tất cả những gì ông
có. Kho báu của ông đầy kim cương, tất cả mọi thứ đều làm từ kim cương. Thậm
chí, cái chặn giấy của ông ta cũng là viên kim cương lớn nhất thế giới, viên
kim cương nổi tiếng của Ấn Độ Kohinoor cũng chỉ bằng một phần ba kích thước của
cái chặn giấy đó.
Ngày
ông qua đời, cái chặn giấy được tìm thấy trong đôi giày của ông. Người ta không
thể đếm xuể số kim cương khổng lồ thuộc quyền sở hữu của ông. Chúng nhiều đến
nỗi không thể đếm bằng hạt mà phải tính bằng cân – hàng ngàn ki-lô kim cương –
ai có thể đếm hết? Mỗi năm kim cương được khai thác từ lòng đất. Ông sở hữu
cung điện lớn nhất Ấn Độ, kim cương được phủ khắp mọi nơi trong cung điện mà
vẫn thừa mứa. Kim cương rải trên các mái vòm chói lọi đến nỗi ánh sáng mặt trời
cũng ngại ghé đến đây. Vậy mà người đàn ông này lại sống trong nỗi khổ sở cùng
cực. Chuyện thật khó mà tin được. Đến người ăn mày cũng sống tốt hơn ông ta.
Nizam
thường thu lượm những điếu thuốc mà người khác đã hút rồi và quẳng đi – đó chỉ
là những mẩu tàn thuốc. Ông không hề mua thuốc, ông chỉ thu nhặt những mẩu tàn
thuốc để hút. Trong suốt năm mươi năm, ông ta chỉ sử dụng mỗi một cái nón vải
cũ nát, hôi hám khủng khiếp! Và ông ta chết trong sự rách rưới, bẩn thỉu cùng
cực như chính chiếc nón vải đó.
Nizam
cũng không bao giờ thay đổi quần áo. Người ta nói rằng ông ta thường mua áo
quần từ chợ bán những đồ dùng cũ rách đã qua sử dụng. Đôi giày của ông ta chắc
hẳn là bẩn nhất thế giới, nhưng ông ta chỉ đem nó đi sửa một lần, chứ không hề
mua thêm đôi khác.
Người
đàn ông giàu nhất thế giới đã sống trong cảnh khổ sở và bần tiện. Toàn bộ cuộc
đời ông ta là như thế. Ông ta sống trong hố sâu đen tối của thói ham muốn sở
hữu! Tính chiếm hữu là căn bệnh của ông ta, là cơn nghiện của ông ta. Ông ta
muốn sở hữu mọi thứ. Ông ta muốn nhiều và nhiều hơn nữa. Chúng ta không thể ăn
kim cương, nhưng suốt cuộc đời mình, ông ta không ngừng tìm mọi cách nuốt chửng
loại “thực phẩm khó nhai” này. Ông ta lo sợ đến nỗi không thể ngủ được – bởi
ông ta rất sợ ai đó đánh cắp tài sản của mình.
Và
chúng ta hiểu vì sao cái chặn giấy kim cương lại nằm trong chiếc giày của ông.
Hẳn là ông đã giấu nó để không ai có thể đánh cắp nó. Thậm chí đến lúc chết,
ông ta vẫn bận tâm đến kim cương nhiều hơn chính cuộc sống của ông. Ông ta
không bao giờ cho ai bất cứ thứ gì.
Điều
này cũng xảy ra với những người chiếm hữu quá nhiều: Họ không biết sử dụng tài
sản, họ bị tài sản điều khiển và chiếm hữu trở lại. Họ không phải là ông chủ
của những gì họ sở hữu mà họ phục tùng chúng. Họ chỉ biết còm lưng tích góp và
đến lúc chết, họ cũng chưa bao giờ thỏa mãn với những gì họ có.
Vui
thay ta sống không chiếm hữu, sống như bậc hiền nhân.
Hãy
sống như Đức Phật, người không sở hữu bất cứ thứ gì nhưng có thể sử dụng tất cả
mọi thứ. Hãy tận hưởng chứ đừng cố chiếm hữu. Chúng ta đến với thế giới này với
hai bàn tay trắng và khi ra đi cũng y như thế, vậy tại sao phải cố tìm cách
chiếm giữ tất cả cho riêng mình? Sở hữu là xấu xa. Hãy tận hưởng thế giới này,
hân hoan với mọi thứ được tạo ra và hãy cứ bước đi nhưng đừng nhìn lại phía
sau, đừng cố giữ chặt lấy mọi thứ.
Người
thông minh sẽ sử dụng cuộc sống một cách tốt đẹp và thận trọng. Sau đó thế giới
sẽ dâng tặng lại kho báu cho chúng ta. Đừng bao giờ trói buộc mọi thứ, bởi vì
ngay trong lúc bạn trói buộc, bạn đã rơi vào trạng thái mờ mịt.
Người
chiến thắng gieo mầm thù hận bởi họ khiến kẻ thất bại đau khổ.
Hãy
từ bỏ chiến thắng và thất bại, hãy tìm lấy niềm an lạc.
Làm
thế nào để sống hạnh phúc một cách sâu sắc? Hãy tận hưởng chứ đừng cố chiếm
hữu. Chúng ta đến với thế giới này với hai bàn tay trắng và khi ra đi cũng y
như thế, vậy tại sao phải cố tìm cách chiếm giữ tất cả cho riêng mình? Hãy chấm
dứt tham vọng vì nó chính là rào cản. Tham vọng là chướng ngại của bản ngã:
“Tôi muốn trở thành cái này, tôi muốn trở thành cái khác – tôi muốn nhiều tiền
hơn, muốn tài năng hơn, muốn uy thế hơn”.
Nhưng
hãy nhớ rằng, người chiến thắng sẽ gieo mầm thù hận bởi họ đã khiến kẻ thất bại
đau khổ. Hãy từ bỏ chiến thắng và thất bại, hãy tìm lấy sự thanh thản. Nếu bạn
muốn tìm thấy niềm vui, hãy quên đi chiến thắng và thất bại. Cuộc sống là cuộc
vui đùa, là trò chơi. Hãy chơi thật đẹp, hãy quên chuyện thành bại, được mất.
Tinh
thần thực sự của người tham gia thể thao không phải ở chỗ thắng thua, đó không
phải là một mối quan tâm xứng đáng. Đơn giản là họ thích chơi. Như thế mới là
người chơi thực sự. Nếu chúng ta cố gắng chơi để giành chiến thắng, ta sẽ chơi
với áp lực căng thẳng. Chúng ta sẽ không còn thời gian quan tâm đến chính trò
chơi, đến niềm vui thích và sự bí ẩn của nó mà chỉ quan tâm đến kết quả. Chúng
ta không cần phải sống nặng nhọc đến thế.
Hãy
sống bình an và đừng cố tạo ra ý niệm lo âu về những gì sẽ diễn ra. Nếu bạn cứ
muốn phân định thắng bại, cuộc chơi sẽ chẳng còn ý nghĩa. Cái chết sẽ mang mọi
thứ ra đi. Việc bạn là kẻ chiến bại hay chiến thắng đều vô nghĩa. Chỉ có một
điều thường trực và quan trọng nhất là bạn đã chơi như thế nào. Bạn có thích
trò chơi ấy không? Bởi lẽ, mỗi giây phút chơi đùa là mỗi giây phút của niềm
hạnh phúc viên mãn, sâu sắc và vĩnh hằng.
Kết thúc quyển "Hạnh
phúc tại tâm" – Quay về Mục lục